تا وقتی یک کشور صنعتی نباشیم نیاز به علوم پایه احساس نمی‌شود

دانشیار گروه فیزیک دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به کاهش تمایل دانشجویان به تحصیل در رشته‌های علوم پایه، گفت: مهم آن است که افرادی که وارد رشته‌های علوم پایه می‌شوند علاقه‌مند باشند و توانمندی‌های اولیه را برای تحصیل در این رشته‌ها داشته باشند.

به گزارش پایگاه خبری ایران شاد؛دکتر محمد صبائیان در خصوص وضعیت رشته‌های علوم پایه از جمله فیزیک اظهار کرد: در خصوص آموزش رشته‌های علوم پایه باید دو موضوع را در نظر گرفت، یکی جنبه جهانی و دیگری داخلی؛ در دیگر کشورهای جهان نیز وضعیت به گونه‌ای است که افراد برای رشته‌های علوم پایه از جمله ریاضی و فیزیک خیلی مایل نیستند وقت بگذارند و درس بخوانند زیرا این رشته‌ها خیلی کاربردی نیستند و سخت هم هستند. از طرف دیگر پیشرفت فناوری و تکنولوژی منجر به این شده که افراد به دنبال این باشند که خیلی سریع همه چیز را یاد بگیرند.

وی افزود: جنبه دوم، وضعیت علوم پایه در کشور ما است که البته از جهان مستثنی نیست و شرایط بالا برای ما نیز صدق می‌کند هر چند کشورهای پیشرفته و صنعتی خیلی خوب از کشورهای جهان سوم دانشجو می‌پذیرند. از طرف دیگر در کشور ما یک مساله دیگر هم مطرح است؛ به نظر من کشور ما واقعا یک کشور صنعتی نیست به این معنا که تولیدات ما عموما بر اساس دانش و دانش بنیان نیستند و اگر هم باشد، تعداد بسیاری کمی این گونه هستند.

صنعتی شدن و نیاز به علوم پایه

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: ما صنایع سنگین مانند فولاد و نفت را داریم که کاملا تکنولوژی آن‌ها وارداتی است، صنایع دیگر هم هستند که ساده‌اند و نیاز به دانش بالایی ندارند، پس طبیعی است که نیاز زیادی به علوم پایه مانند فیزیک نداشته باشیم.

وی تاکید کرد: تا وقتی یک کشور صنعتی نباشیم این نیاز احساس نمی‌شود. یکی از زیرشاخه‌های رشته فیزیک، نجوم است اما سوال اینجا است که چقدر نیاز به دانشجو در این بخش داریم؟ اگر ما به سمت صنعتی شدن برویم نیاز به تقویت علوم پایه داریم و هر مهندس برای اینکه توانمند باشد باید فیزیک و ریاضی و شیمی را خوب بداند.

حذف کنکور به علوم پایه می‌رسد؟

دانشیار گروه فیزیک دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: اینکه کنکور از رشته‌های علوم پایه برداشته شود، امری طبیعی است زیرا تعداد متقاضیان به مرور کمتر می‌شود و نمی‌توان به زور جلوی این روند را گرفت. وقتی تعداد متقاضی کمتر شود نیازی به برگزاری کنکور نیست.

وی افزود: در برخی کشورهای صنعتی نیز کنکور برای رشته‌های علوم پایه وجود ندارد اما برخی کشورهای توسعه‌یافته کنکور برگزار می‌کنند. این مساله چندان مهم نیست، مهم آن است که افرادی که وارد رشته‌های علوم پایه می‌شوند علاقه‌مند باشند و توانمندی‌های اولیه را برای تحصیل در این رشته‌ها داشته باشند.

دانشگاه‌ها باید برای ورود بدون آزمون سطح در نظر بگیرند

صبائیان با اشاره به تغییر و تحول سیستم آموزش عالی در سال‌های اخیر عنوان کرد: در سال‌های اخیر سیستم آموزشی کشور مدام دچار تغییر و تحول شد، رشته‌های کار و دانش راه‌اندازی شدند، رشته‌های فنی و حرفه‌ای به وجود آمدند و … که هر کدام اهدافی دارند. وقتی با کمبود دانشجو روبه‌رو شدیم دانش‌آموزان و دانشجویان این رشته‌ها را وارد مقاطع کاشناسی کردیم در حالی که ممکن است پیش از این، فیزیک نخوانده باشند بنابراین دانشگاه باید برای ورود دانشجوی بدون آزمون، سطحی را در نظر بگیرد. البته در عمل حذف کنکور از رشته‌های علوم پایه بد نیست اما با توجه به شرایط آموزشی کشور، به نظر می‌رسد اوضاع آموزشی بدتر شود.

در برخی دولت‌ها برنامه‌ای برای آموزش عالی وجود نداشت

وی یادآور شد: در برخی دولت‌ها، می‌بینیم که هیچ برنامه‌ای برای گسترش دانشگاه‌ها وجود نداشته است. دانشگاه‌های سراسری، آزاد، پیام نور، فنی و حرفه‌ای و… در طول زمان ایجاد شدند و هر کدام رسالتی داشتند اما در طول زمان وقتی با کمبود دانشجو روبه‌رو شدند همه شبیه به هم شدند. به عنوان مثال اگر ۱۰ سال پیش شهر اهواز را ببینیم دانشگاه آزاد، پیام نور، شهید چمران و فرهنگیان همگی در رشته فیزیک دانشجو می‌پذیرفتند، اما سوال این است که چقدر متقاضی در این رشته وجود دارد؟ به چند فیزیکدان نیاز داشتیم؟ و قرار است این دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی، کجا جذب شوند و تکلیف این افراد چیست؟ در گذشته برنامه‌ای برای این‌ها نبود و همه چیز بی‌نظم بود.

تضعیف علوم پایه و عمل نکردن دانشگاه‌ها به رسالت خود

دانشیار گروه فیزیک دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به تضعیف رشته‌های علوم پایه گفت: بی‌برنامگی و عمل نکردن به رسالت دانشگاه‌ها باعث تضعیف رشته‌های علوم پایه شده است. وقتی فارغ‌التحصیلان توانمند نباشند نمی‌توانند کاری انجام دهند. رشد مراکز دانشگاهی در گذشته به حدی رسیده که اکنون در شهرهای بسیار کوچک هم مرکز آموزش عالی داریم که نه امکانات دارند و نه فضا.

وی بیان کرد: در برخی دولت‌ها برنامه‌ای وجود داشت که مراکز علمی و دانشگاه‌ها جمع شوند و در برخی دولت‌ها برنامه این بود که گسترش پیدا کنند اما باید دانست که با دوره‌های چهار و هشت ساله نمی‌توان کاری کرد بلکه باید برنامه‌ای یکنواخت وجود داشته باشد و برنامه بر اساس تعداد دانشگاه‌های با کیفیت و به تعداد مورد نیاز باشد.